Intervista virtual con le Sr. Stanley Mulaik,

Presidente del Societate American pro Interlingua.

Decembre 07 de 2005
Per Jairo Feris

-Bonjorno Stan, si vos lo permitte.

Io te da le gratias pro conceder me iste intervista.

Pro comerciar, pro illos que non te cognoce, poterea tu presentar qui es Stanley Mulaik, non te proccupe, vos non debe dicer le data de nascimento ; )?





Io esseva nascite in sud Texas, SUA in le medie 1930s.. . Post solmente duo annos al schola
secundari, quando 17, io ha ganiate un bursa pro studentes precoce pro vader al Universitate
de Utah. In 1956 io ha obtenite un diploma in le biologia e le educations secundari. Post un
breve tempore como un locotenante in le armea in 1957, io ha retornate al Universitate e ha
entrate le programma pro devenir un psychologo clinic. Io ha obtenite mi Ph.D. in 1963.
Io ha cambiate mi carriera al psychologia quantitative in 1966 quando io habeva un bursa de
studio al Laboratorio del Psychometrica al Universitate de Nord Carolina in Chapel Hill. In 1967 io ha devenite un professor assistante del psychologia in le Laboratorio del Psychometrica al Universitate de Nord Carolina in Chapel Hill, NC. In 1970 io deveniva un
professor associate al Schola de Psychologia del Instituto Georgia del Technologia in Atlanta,
Georgia. Io ha remanite a iste institution fin a mi pensionamento como un professor in 2000. Io esseva date le position de Professor Emeritus a mi pensionamento e io es ora un inseniante temporari in le schola. Io insenia cursos in le statistica multivariable, le theorias del
personalitate, le psychometrica, le analyse factorial e le modellos de equationes structural.


-Io incontra impressionante tu curriculo vitae, biologo e postea psychologo, belle profession un question personal pro que tu ha quitate le biologia per le psychologia?

Io ha obtenite mi interesse in le biologia de mi parentes, qui
esseva biologos. Mais in le universitate io ha devenite interessate
in le religion, alora per experientias con le psychologia de gruppos
in gruppos de gerentes del studentes del universitate, io ha devenite
interessate in proque personas se interessa in varie formas del
religion, alora in le personalitate. Un amico mie esseva un
professional psychologo qui ha conducte certe experientias de
gruppos pro gerentes del studentes, e isto me ha specificamente
interessate in le psychologia. Assi post reciper mi diploma, io
ha applicate a nostre departimento del psychologia pro studiar
le psychologia clinic in le schola de post-diplomatas.


-Ante de entrar in thema tu potereas parlar me brevemente de tu infantia e tu familia?

Mi patre esseva un inseniante del scientia e historia natural in le schola del urbe que nos
habitava in sud Texas. In 1940 nos ha venite a Salt Lake Citate, ubi mi patre esseva un
instructor in le biologia, e post obtenir su Ph.D. in 1954, un professor assistante. Io esseva un
studente al schola pedagogic pro infantes al campo del Universitate de Utah, cuje inseniantes esseva in le facultate del universitate.

-Equalmente que cosas tu ama facer in tu tempore libere?

Io lege circa 2 libros per septimana—del scientia, philosophia, novellas del action e mysteria.. Io ha un officina in mi cellario con utensiles electric pro fabricar cosas con ligno. Io equalmente ha un hobby del lapidario, e face le joieles con argento e petras semipreciose. Naturalmente le interlingua es un altere hobby. Io equalmente participa in gruppos de novas professional in le interrete.

-Entrante in le subjecto,

Quando esseva tu prime contacto con interlingua?

Circa 1954. Mi patre ha subscribite se a SCIENCE NEWS LETTER, e Dr. Alexander
Gode habeva un columna in illo con traductiones in interlingua de summarios de articulos
del scientia.

-Per que iste lingua advocava tu attention ?
Illo esseva facile de leger sin studio.

-Como anglophono que tu es, que advantage vide tu in le uso de interlingua,
E crede tu que interlingua e le anglese como lingua franca es incompatibile?

Io ha usate interlingua in corresponder con personas in paises parlante linguas romance.
In le interrete io ha postate messages in interlingua in gruppos de novas ubi le linguas es
romance. Le altere participantes poteva leger lo. E mi interlingua ha facite me capace de leger le messages in linguas romance.
Io ha passate examinationes in leger le francese pro candidatos doctoral sin studio formal
del francese, chefmente a causa de mi interlingua.

Io non pensa que le anglese e le interlingua es in conflicto. Interlingua me servi ubi mi
anglese non me adjuta. Le successo del anglese appoia le successo de interlingua
per familiarizar gentes con le vocabulario international in illo.

-Seriosemente como tu vide le futuro de interlingua, e de altere parte como tu desirarea que illo serea.?

Interlingua es ancora utile in locos ubi un sol lingua debe esser legibile a personas
parlante multe altere linguas.

-De que cosas crede vos manca interlingua? E que cosas habe interlingua que tu amarea que non existera?

Le movimento pro interlingua manca del moneta! Illo non ha un equipa professional de relationes public.

Te irrita o vexa que alicunos ha parlate de Mulaikismos o Americanismos? Quando vos usas particulas o parolas que tu ha corrigite del IED?

Post un interim inter 1970 e 1995 io ha essite inactive in interlingua, ben que previemente
io ha essite multo active. Mi nove carriera professional e obligationes a mi familia ha facite
impossibile a preoccupar me con interlingua. Quando io ha retornate in 1995 io ha
discoperite que le majoritate de interlinguaistas esseva infamiliar con le spirito scientific con
que interlingua esseva disveloppate. Illes faceva grande pretensiones super le facto que
interlingua ha essite create in un maniera scientific, mais illes non recognosceva que on debe
haber un tal conception de interlingua hodie in decider questiones de uso de interlingua.

Gode habeva usate solmente un lista de particulas latin post decider que ille non poteva trovar bastante prototypos de particulas in le francese, italiano, e le espaniol/portugese. Mais le adherentes de interlingua in 1995 non usava solmente particulas latin, mais un mixtura de particulas latin, romance, e particulas de altere linguas constructe selectionate del IED a hasardo. Illes non sapeva que iste particulas in [ ] in le IED non esseva establite per technicas de IALA e esseva la solmente pro facer le dictionario utile a adherentes de altere systemas
in internationalizar lor vocabularios. In 1961 io ha scribite articulos in Le FORO super le problema del particulas, cercante un resolution del problema per expander le lista de linguas cercate (pro particulas) a linguas romance minor, solmente pro provider bastante linguas in que a trovar al minus tres variantes commun .

Post mi retorno a interlingua io ha facite un tal studio, e ha producite un lista de 185 particulas
romance con tres variantes in le linguas romance. Illos non es idiosyncratic a me, mais es
prototypos commun al linguas romance. Io sape que alteros ha arguite que illos
non es ‘international’, mais mesmo Stillman e Gode diceva que particulas in general
es minus international que le vocabulario non grammatical. Le particulas es minus
international proque particulas tende non prestar se a altere linguas e solmente es commun
a altere linguas si le linguas ha descendite de un ancestre commun, como le linguas romance
toto de que ha descendite del latino parlate popular de Roma. Lo que es importante es un
resolution objective consistente con le methodologia usate con le resto del vocabulario. In
appellar istos como ‘mulaikismos’ illos solmente usa un technica rhetoric pro suggerer que
illos es idiosyncratic con me, que es false. Alcuno usante le mesme technicas haberea
producite essentialmente le mesme particulas.romance como io. Un altere cosa que io ha
trovate es que illes non sape que Gode diceva que interlingua pote esser reformate secundo
le evidentia linguistic pro producer un lingua que es plus proxime al formas commun in
le linguas del occidente. Interlingua non es incorrigibile.

-Non crede tu que interlingua, si illo es un lingua vive pote haber differentias geographic e evolutive assi como le anglese, francese, espaniol American que differentia de su original europee?

Interlingua non ha succedite in attraher multe personas in America latin o sud Europa. Il
ha multe rationes pro isto. Mais io crede que un lingua con particulas romance va attraher plus
personas a interlingua, e possibilemente lor influentia va inducer cambio in le adherentes de
interlingua. Il ha multe milliones plus qui parla le linguas romance del sud de Europa que
personas in le nord o est de Europa. Il jam ha differentias geographic. Mais le normas debe
esser le usage de formas international del milliones parlante le linguas occidental.

-Un lingua mesme un multo scientific habe un dinamic proprie et equalmente un uso personal pro alicunos? Que pensa vos de isto?.

Interlingua es un lingua extracte del linguas europee in un maniera objective, usante le
scientia del linguistica. Le resultatos usante le prototypos commun face parolas que es plus
familiar a parlantes de differente linguas contribuente. Isto esserea un avantage.

-Pote tu dicer me in breve qual es le scopo de tu particulas e qual avantage illos presenta pro le usatores de interlingua?

Le scopo esseva constatar un lista de particulas commun in un maniera objective representative de linguas in le sphera sub le influentia del latino. Solmente le linguas romance
pote provider un tal gruppo de linguas europee consistente con le resto del vocabulario
(de origine latin e romance) que ha particulas in commun e similar. Per usar le mesme
principios del eligibilitate e standardization secundo prototypos usate con le resto del
vocabulario, nos pote establir un lista de particulas commun al linguas romance.

-Il es ver que tu ha cognocite a Alexandre Gode in persona (un de patres de ia) poterea contar un pauc supra ille ?

Si. Io ha visitate su casa e su bureau. In le edition nro. 3 de 2005 de Confluentes io ha
publicate photographias de Dr. Gode e su casa que io ha facite in 1961. Io ha correspondite
con ille durante plure annos inter 1954 e 1970.

-Es que le Sr. Gode cognoceva de tu proposiciones de particulas e altere objectiones que tu ha de interlingua? Secunde como tu lo cognoceva que crede que poterea pensar ille del “Mulaikismos” e revisiones del IED?

Si. Quando io ha discoperite Éléments de linguistic romane per Eduard Bourciez que io ha comprate in un libreria in Nove York, io ha suggerite que io poterea facer un studio del
particulas. Alora ille ha date a me un cassa de cartas super le qual ille ha scribite le particulas in latino, anglese, francese, italiano, espaniol e portugese pro un studio que ille ha facite in
1940. Isto esseva pro adjutar me in comenciar mi studio. Io ancora ha le cartas.

Gode habeva necun objection a revisiones, si illos esseva basate super le evidentia linguistic.
Ille ha acceptate mi uso de mi particulas, durante que io crede que ille pensava que ille
habeva scribite tante parolas in un stilo con particulas latin que ille non poteva cambiar.
Pro ille illo sembla esser un question del stilo. Mais nos non jammais ha habite un debatto
super illo. E io non habeva producite un complete lista quando io discuteva isto con ille.


Ben e pro finir

A que question tu amarea responder o un question que tu rememora e que io non habe realizate?

Io non poteva pensar de alcun questiones additional.


Multe gratias pro tu tempore Stan.